Süt Sığırcılığında Sağım Hijyeni ve Meme Bakımı

Süt sığırcılığında sağım hijyeni ve meme bakımı, süt üretiminde kalite ve verimliliği artırmak adına kritik bir rol oynar. Sığırların yavrularını beslemek ve büyütmek için ürettikleri süt, besin açısından zengin bir içeriğe sahiptir. Bu özel sıvı, insan vücudu için gerekli olan protein, yağ, karbonhidrat, vitaminler ve mineralleri dengeli bir şekilde içermesiyle temel bir besin kaynağıdır.

Süt, meme salgı bezlerinde genellikle mikropsuzdur. Ancak, mikroplarla bulaşma süreci, sağım esnasında ve/veya sonrasında gerçekleşebilir. Sütün bakterilerle bulaşmasını tamamen önlemek mümkün olmasa da, uygun sağım hijyenine ve kurallarına riayet edildiğinde bakteri sayısı minimum seviyede tutulabilir. Genellikle 20.000 adet/ml değerinin altında kalabilir.

Sağım sırasında ve sonrasında uygun hijyenik koşulların sağlanması, sütün kalitesini artırarak çiftlik verimini optimize etmeye yardımcı olur. Bu nedenle meme bakımının özenle yapılması ve sağım işlemi öncesi ve sırasında hijyen kurallarına tam uyumunun sağlanması gerekir.

Sağım Hijyeni Nedir?

Sağım hijyeni, süt üretiminde temel bir faktör olarak öne çıkar. İneklerden süt sağımı sırasında enfeksiyon riskini azaltmak ve süt kalitesini korumak için uygulanan hijyenik önlemleri içerir. Süt sağımı, ineklerin memelerinden dikkatlice gerçekleştirilen bir süreçtir. Bu aşamada mikroorganizmaların süt ile teması engellenmelidir. Hijyenik olmayan bir sağım süreci, süt kalitesinin düşmesine neden olabilir, aynı zamanda enfeksiyon riskini artırarak hayvanların meme sağlığını tehlikeye sokar. Bu durum, süt üretimini olumsuz etkileyerek tüketici sağlığını riske atar. Bu bağlamda, sağım hijyeni; meme bakımı ürünleri kullanımı, temiz çalışma ortamları, düzenli ekipman temizliği ve kişisel hijyen uygulamalarını içerir. Süt üreticilerinin bu önlemlere dikkat etmesi, süt kalitesinin ve tüketici güvenilirliğinin korunmasına katkı sağlar.

Sağım Hijyeni Nasıl Sağlanır? 

Sağım hijyeni, süt üretiminde kaliteli ve güvenli bir ürün elde etmek için oldukça önemlidir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunur. Bunları sıralayacak olursak;

Hayvan Sağlığı Şartları: Verem ve brusella hastalığı olmayan ineklerden süt alınmalıdır. Bulaşıcı hastalık belirtileri göstermeyen, genel sağlık durumu iyi olan inekler tercih edilmelidir.

İşletme Hijyeni: Sağım ve süt depolama alanları hijyenik şartlara uygun olmalıdır. Temizlenebilir zemin ve duvarlar, sıvı atıkların kolayca drene edilebileceği alanlar sağım yerlerinde bulunmalıdır.

Sağım Hijyeni: Sağım hijyenik koşullarda yapılmalıdır. Sağımdan sonra süt, kalitesine zarar vermemesi için temiz bir yerde biriktirilmelidir. Süt, sağımdan hemen sonra işleme veya üretim tesisine ulaştırılamazsa belirli sıcaklık koşullarına uygun bir şekilde soğutulmalıdır.

Alet ve Ekipman Hijyeni: Sağım, toplama ve nakil için kullanılan aletler kolay temizlenebilir, dezenfekte edilebilir malzemeden yapılmalıdır. Kullanılan kap ve cihazlar her kullanımdan sonra dezenfekte edilmelidir.

Çalışan Hijyeni: Çalışanlar uygun sağım kıyafetleri giymeli, ellerini düzenli olarak yıkamalıdır. Ayrıca sağlık kontrolüne tabi tutulmalı ve hastalık belgelerini düzenli olarak güncellemelidir.

Üretim Hijyeni: Çiğ süte su ilavesini önleyici bir izleme sistemi kurulmalıdır. Canlı bakteri, somatik hücre sayısı ve antibiyotik kalıntısı miktarını izleme sistemi uygulanmalıdır.

Sağım hijyeninin sağlanması, süt üretiminde kalite standartlarını yükseltir ve tüketicilere güvenilir bir ürün sunar. Bu nedenle, işletmelerin bu hijyen kurallarına titizlikle uyması önemlidir.

İneklerde Sağlıklı Sağım İçin Meme Bakımı Nasıl Yapılır?

İneklerde sağlıklı sağım için, meme bakımı oldukça önemlidir. Meme uyarımı, sağım süreci ve sonrasında yapılacak işlemler, süt verimini artırmak ve meme sağlığını korumak adına kritik bir rol oynar. 

Memenin yıkanması ve temizlenmesi, meme başlarına masaj yapılması, buzağının sağım yerinde oluşu gibi faktörlerle meme uyarılarak süt akışı başlatılmalıdır. Bu uyarımın ardından en geç bir dakika içinde sağıma başlanmalı ve 10 dakika içinde tamamlanmalıdır. Aksi takdirde, memedeki sütün bir kısmı içeride kalabilir.

Sağım sonrasında, Kerbl meme başı ıslak temizleme bezi kullanımı  meme enfeksiyonlarının önlenmesinde büyük önem taşır. Sağım sonrasında meme başları yaklaşık 20-25 dakika açık kalmaktadır ve bu süre zarfında bakteriler meme içine girebilir. Bu nedenle, mühürleme işlemi oldukça önemlidir.

İneğe yapılacak kötü muamele, gürültü veya strese neden olabilecek durumlar, meme uygun şekilde uyarılmış olsa bile süt çıkışını engelleyebilir. Bu duruma "sütünü tutması" denir ve sütün büyük kısmı memeden alınamaz.

Makine ile sağım, vakum uygulayarak sütün memeden dışarı alınması esasına dayanır. Makine ile sağım, daha fazla ve sağlıklı süt elde etmek için etkili bir yöntemdir. Ancak, etkin bir sağım için uygun teknik özelliklere sahip bir sağım makinesine sahip olmak ve bu makineyi doğru bir şekilde kullanmak gerekmektedir.

Sağım makineleri canlı organizma ile doğrudan temas ettiği için her gün düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımları yapılmalıdır. Her sağım sonrasında makineler temizlenmeli ve teknik olarak uygun performansta olduklarından emin olunmalıdır. Çiftliğim AgroMarket’de, meme bakımını desteklemek adına kullanabileceğiniz çeşitli meme bakım ürünleri bulunur. Sağlıklı memeler, daha kaliteli süt ve hayvan sağlığı için önemlidir. Çiftliğim AgroMarket meme bakım ürünlerini tercih ederek süt verimi sağlayabilir ve  hayvanların konforunu sağlayabilirsiniz.

KAYNAKÇA

https://www.dgrvtr.com/dimg/belge/SutSigirciligindaHijyenSagimveSagimTeknikleri_27092014.pdf